Odleżyny
Odleżyny powstają na skutek długotrwałego i powtarzającego się ucisku, które na skutek niedotlenienia tkanek prowadzi do powstania głębokiej rany z martwicą.
Odleżyny mogą powstać w każdym miejscu na ciele chorego:
- potylica
- uszy
- łokcie
- kość krzyżowa
- boczne kości talerza biodrowego
- pięty i kości strzałkowej
Czynniki wewnętrzne predysponujące do powstania odleżyn:
- zaburzenia czucia i choroby neurologiczne ( udar, akinezja, paraliże, porażenia kończynowe i/lub immobilność )
- zaburzenia stanu odżywiania ( niedożywienie białkowo – energetyczne, awitaminozy, nadmiar/ niedobór masy ciała, odżywianie pozajelitowe)
- odwodnienie
- zaburzenia układu krążenia ( anemia, hipowolemia, miażdżyca tętnic obwodowych, zakrzepica)
- zaburzenia metaboliczne i psychiczne ( cukrzyca, otyłość, anoreksja)
- choroby ogólnoustrojowe i wyniszczające ( nowotwory, AIDS, mukowiscydoza )
- podeszły wiek chorego
- bezruch
Czynniki zewnętrzne predysponujące do powstania odleżyn:
- mechaniczne oddziałowywanie na skórę chorego ( ucisk, tarcie, ugniatanie )
- wilgotność, maceracja ( woda, mocz, kał, wysięk z rany)
- czynniki klimatyczne i środowiskowe ( wysoka/ niska temperatura otoczenia)
- metody leczenia ( brak zmiany częstej pozycji chorego, nieodpowiednie zastosowanie opatrunków i amortyzacji rany, nie stosowanie masażu i rehabilitacji)
- jakość opieki ( zaniedbanie, brak odpowiedniej toalety i pielęgnacji chorego, brak zastosowania udogodnień)
Galeria leczonych przypadków:
Pacjent 1.
Pacjent 2. – Pacjent (lat 46) po wybudzeniu się ze śpiączki na oddziale intensywnej terapii. Leczenie powstałej odleżyny było niemożliwe zarówno na oddziale chirurgicznym, jak i w poradni chirurgicznej.
Pacjent zgłosił się do naszej przychodni w celu wyleczenia odleżyny na pięcie prawej stopy. Ból stopy, obrzęk pięty i lęk przed amputacją stopy były dodatkowym stresem w trakcie procesu rekonwalescencji.
Przed leczeniem:
Rana pokryta czarnym strupem martwiczym.
W trakcie leczenia:
Usunięcie martwicy. Proces gojenia dzięki zastosowaniu odpowiednich opatrunków zgodnie z fazą rany.
Zakończenie leczenia i pielęgnacji rany:
Proces pielęgnacji rany i rehabilitacji.
Efekt końcowy:
Proces gojenia zajął około 1 roku.
Pacjent 3. – Pacjent 58 lat po kilkuletnim siedzeniu w domu i leżeniu w łóżku. Od kilku lat notorycznie grający w gry komputerowe, nie wychodzący z domu. Powstała odleżyna, pogłębiła się do kości krzyżowej, tworząc kieszeń kilkucentymetrową, pokrytą włókniakiem martwiczym. Na skutek zaniedbań dietetycznych i wysokiego poziomu cukru przy bagatelizowaniu cukrzycy, pacjent trafił do szpitala.
Stan przed leczeniem.
Pacjent po 3 miesiącach leczenia ogólnoustrojowego, stabilizacji poziomu cukru trafił do domu.
Rana pokryta włókniakiem martwiczym o mocnym wysięku zapalnym z głęboką kieszenią drążącą w głąb odleżyny. Zaczerwienie i obrzęk wokół rany spowodowany przewlekłym stanem zapalnym i okolicą środowiska rany.
Po wycięciu włókniaka i zastosowaniu opatrunków długoterminowych z jonami srebra i amortyzacją, stopniowo poprawiano stan odleżyny.
Postępowanie z usuwaniem odleżyny i leczeniem rany było długoterminowe i trudne. Pacjent z dużymi oporami współpracował z zespołem rehabilitantów i pielęgniarek, nie chciał stosować się do zaleceń. Pokonywanie oporów psychicznych i dostosowanie się do nowych zaleceń było bardzo trudne dla pacjenta.
Stan po 6 miesiącach od leczenia.
Zakończenie leczenia po 1 roku i 6 miesiącach doprowadziło do zasklepienia się rany. W obecnej chwili miejsce po odleżynie, pozostaje hartowana i pielęgnowana preparatami do pielęgnacji. Jednak długi czas ograniczania chodzenia i ruchu spowodował przykurcze i częściowy zanik mięśni.